Η Διαμεσολάβηση στο Σχολείο είναι ένας από τους τρόπους επίλυσης, ή διαχείρισης, συγκρούσεων στο σχολικό περιβάλλον, μεταξύ μαθητών, ή μαθητών – καθηγητών ή καθηγητών – γονέων ή άλλων μελών της σχολικής κοινότητας.
Η Διαμεσολάβηση στο Σχολείο διενεργείται από τους μαθητές-διαμεσολαβητές, που λειτουργούν ως ειρηνοποιοί για τους συμμαθητές τους.
Σε ειδικές περιπτώσεις, ανάλογα με τις ανάγκες του σχολικού περιβάλλοντος μπορούν και οι εκπαιδευμένοι καθηγητές να αναλάβουν το ρόλο του διαμεσολαβητή.
Προγράμματα διαμεσολάβησης μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις σχολικές βαθμίδες, ακόμα και σε δημοτικά σχολεία.
Η διαμεσολάβηση είναι ένας από τους τρόπους επίλυσης, ή διαχείρισης, όπως συχνότερα λέγεται, συγκρούσεων στο σχολικό περιβάλλον. Είναι μία δυναμική και διαδραστική διαδικασία, όπου ένα ουδέτερο τρίτο μέρος (μέλος της σχολικής κοινότητας) βοηθάει, μέσω εξειδικευμένων δεξιοτήτων, δύο άλλα μέρη (επίσης μέλη της σχολικής κοινότητας) που διαφωνούν, να επιλύσουν τη διαφορά τους.
Η διαμεσολάβηση στο σχολείο μπορεί να γίνεται είτε με τη συμμετοχή μαθητών ως διαμεσολαβητών είτε με τη συμμετοχή καθηγητών, ανάλογα με τις ανάγκες του σχολικού περιβάλλοντος και τις δυνατότητες των παιδιών. Προγράμματα διαμεσολάβησης μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις σχολικές βαθμίδες, ακόμα και σε δημοτικά σχολεία.
- H ενδυνάμωση του υπάρχοντος σχολικού συστήματος με την προσθήκη ενός μη πειθαρχικού, συνεργατικού τρόπου αντιμετώπισης και επίλυσης συγκεκριμένων συγκρούσεων
- Η εκπαίδευση υπεύθυνων παιδιών, που αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους
- Η απαλλαγή των εκπαιδευτικών από τον άχαρο ρόλο του τιμωρού
- Η μείωση της βίας εντός του σχολικού περιβάλλοντος μέσω της καλλιέργειας της συνεργασίας και της επικοινωνίας
Η διαμεσολάβηση χρησιμοποιείται ευρύτατα σε σχολεία της Ευρώπης και της Αμερικής με πολύ καλά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε σχολικά περιβάλλοντα με έντονα βίαια περιστατικά, και θεωρείται ένας από τους τρόπους (σε συνδυασμό με άλλες ενέργειες και δράσεις) προστασίας του σχολικού περιβάλλοντος από περιστατικά σχολικού εκφοβισμού.
Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαμεσολάβησης μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία να διδαχθούν οι μαθητές αποτελεσματικές και δεξιότητες μη βίαιης/ειρηνικής διαχείρισης συγκρούσεων. Όσο περισσότερο οι μαθητές και το σύνολο της σχολικής κοινότητας ενστερνίζονται αυτόν τον τρόπο σκέψης, τόσο περισσότερο θα τον χρησιμοποιούν αντί για να καταφεύγουν σε βίαιη συμπεριφορά.
Η διαμεσολάβηση στο σχολείο έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα:
- Βελτιώνει τις σχολικές επιδόσεις και τις δεξιότητες επικοινωνίας των μαθητών.
- Βελτιώνει την ικανότητα των μαθητών να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους όταν δημιουργούνται συγκρούσεις και να βρίσκουν εποικοδομητικές λύσεις στα προβλήματά τους.
- Βοηθά τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν και να σεβαστούν τη διαφορετικότητα των άλλων.
- Βελτιώνει το γενικότερο κλίμα στο σχολείο και μειώνει τα περιστατικά βίαιης συμπεριφοράς.
- Δημιουργεί έναν πολιτισμό ειρήνης και αλληλοσεβασμού, ο οποίος ενδυναμώνει τους μαθητές και τους βοηθάει να αισθάνονται αυξημένη αυτοεκτίμηση.
- Επιτρέπει στους διδάσκοντες να αφοσιωθούν στο εκπαιδευτικό τους έργο, απαλλάσσοντάς τους από τον άχαρο ρόλο που τους έχει επιφορτώσει το αμιγώς τιμωρητικό σύστημα.
- Συντελεί στην δημιουργία κλίματος συνεργασίας στη σχολική κοινότητα και στην ενδυνάμωση της αίσθησης του ανήκειν στα μέλη της.
- Βοηθάει στην ανάπτυξη στρατηγικών ειρηνικής επίλυσης διαφορών που θα αποδειχθούν χρήσιμες στην μελλοντική ζωή των μαθητών ως μέλη του κοινωνικού συνόλου.
- Θεωρητική και Βιωματική (μέσω ασκήσεων και προσομοιώσεων) εκπαίδευση ομάδων (εώς 25 ατόμων) εκπαιδευτικών, που υπηρετούν στο ίδιο ή σε διαφορετικά σχολεία
- Υποστήριξη των εκπαιδευτικών για τον συστηματικό σχεδιασμό της οργάνωσης και εκπαίδευσης των μαθητών- διαμεσολαβητών
- Υποστήριξη των εκπαιδευτικών κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης και συντονισμού της ομάδας των μαθητών-διαμεσολαβητών
- Διαρκής υποστήριξη των σχολείων
- Δυνατότητα κατάρτισης εξατομικευμένων προγραμμάτων Διαμεσολάβησης στο Σχολείο τα οποία να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του συγκεκριμένου σχολικού περιβάλλοντος
- Τα μέλη της «Διάλογος» Μαρία-Λουΐζα Ανδριακοπούλου και Ευγενία Σαρίδου, έχουν εκπονήσει και εφαρμόζουν στην πράξη πρωτότυπο πρόγραμμα Σχολικής Διαμεσολάβησης το οποίο έχει εγκριθεί κατόπιν παρουσίασης και συνέντευξης από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας (2013) για εφαρμογή σε Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο
- Δυνατότητα διενέργειας διαμεσολάβησης από τα μέλη της Διάλογος σε περιπτώσεις απαιτητικών, πολύπλευρων ή, κατ’άλλον τρόπο, ιδιαίτερων συγκρούσεων μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας