Αυτή η ερώτηση… ακόμα και από τα πιο καλοπροαίρετα χείλη, προκαλεί μια κάποια δυσφορία σε εμάς τους/τις διαμεσολαβητές/βήτριες.
Για να δούμε λοιπόν, τι σημαίνει αυτή η ερώτηση;
Για να απαντήσουμε αν δουλεύει κάτι, θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε πρώτα ποια είναι η δουλειά που καλείται να κάνει. Αν πρέπει να αξιολογήσουμε σε ποιο μέτρο πέτυχε τον σκοπό του κάτι, θα πρέπει να γνωρίζουμε τον σκοπό του.
Ποια δουλειά, λοιπόν, περιμένουμε να κάνει η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα;
Μήπως επειδή είναι μία μέθοδος εναλλακτικής επίλυσης διαφορών περιμένουμε να αντικαταστήσει τα δικαστήρια;
Μήπως επειδή τα δικαστήρια μας είναι υπερφορτωμένα, περιμένουμε η διαμεσολάβηση να ξεφορτώσει τα δικαστήρια;
Μήπως η διαμεσολάβηση πρέπει να λύσει όλες τις διαφορές (τακτικής διαδικασίας) που μπορούν να οδηγηθούν ή έχουν ήδη οδηγηθεί στα δικαστήρια;
1: η διαμεσολάβηση δεν είναι εναλλακτική των δικαστηρίων, δηλαδή δεν πάω στη διαμεσολάβηση αντί να πάω στο δικαστήριο. Η διαμεσολάβηση είναι αυθύπαρκτη (όπως ασφαλώς και τα δικαστήρια), είναι εναλλακτική, αλλά όχι εναλλακτική κάποιου, εναλλακτική ως προς τον τρόπο αντίληψης της διαφοράς, των μερών της διαφοράς, των δυνατοτήτων και των ικανοτήτων τους.
2: η διαμεσολάβηση δεν έχει ως στόχο να ξεφορτώσει τα δικαστήρια (αυτό επιτυγχάνεται με άλλες ενέργειες). Στην πραγματικότητα η διαμεσολάβηση δεν έχει λόγο να αλληθωρίσει κοιτώντας τα δικαστήρια και τι κάνουν αυτά σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Ο νόμος, για τα μέρη που επιλέγουν να φέρουν τη διαφορά τους σε διαμεσολάβηση, μπορεί να είναι (αν θέλουν) μία από τις παραμέτρους, ένα στοιχείο, που τα βοηθάει να αξιολογήσουν και να συναποφασίσουν τι είναι συμφερότερο να κάνουν.
3: ας το πούμε καθαρά: η διαμεσολάβηση ΔΕΝ είναι κατάλληλη για όλες τις διαφορές! Υπάρχουν σαφή, συγκεκριμένα και κατάλληλα κριτήρια για να αξιολογηθεί αν κάποια διαφορά είναι κατάλληλη να υπαχθεί στη διαμεσολάβηση!
Οπότε … ποιος είναι ο στόχος της διαμεσολάβησης στην Ελλάδα;
Να υπάρχει και να προσφέρεται ως δυνατότητα! Να παρέχεται ως υπηρεσία από καταρτισμένους και διαρκώς ενημερωμένους διαμεσολαβητές, σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους, ώστε τα μέρη που απευθύνονται στην διαμεσολάβηση να έχουν μία αληθινή ευκαιρία επικοινωνίας και αναζήτησης κοινού τόπου.
Επιστρέφουμε λοιπόν στο ερώτημα της επικεφαλίδας… “δουλεύει η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα;”
Στην “Διάλογος” απαντάμε… Ναι δουλεύει
Και το λέμε με στοιχεία:
Α. Εκούσια Υπαγωγή σε Διαμεσολάβηση
Το 2022 οι εταίροι της «Διάλογος» ανέλαβαν 91 διαμεσολαβήσεις του ν.4640/2019
οι 65 αφορούσαν διαφορές οικογενειακού ή κληρονομικού δικαίου
και
οι 26 αφορούσαν διαφορές εμπορικού ή αστικού δικαίου
οι 43 ανατέθηκαν με απευθείας υπαγωγή
ενώ
οι 48 ακολούθησαν μετά από Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία (Υ.Α.Σ. ) Διαμεσολάβησης
Από τις 43 υποθέσεις που ανατέθηκαν με απευθείας υπαγωγή, οι 39 κατέληξαν σε συμφωνία κατά την διάρκεια της διαμεσολάβησης (ποσοστό 90,43 %).
Από τις 48 υποθέσεις που ανατέθηκαν μετά από Υ.Α.Σ. Διαμεσολάβησης, οι 29 κατέληξαν σε συμφωνία κατά την διάρκεια της διαμεσολάβησης (ποσοστό 60,41 %).
οι 77 φιλοξενήθηκαν στα γραφεία της «Διάλογος»
οι 11 έλαβαν χώρα με την βοήθεια της τεχνολογίας (online)
οι 3 φιλοξενήθηκαν σε άλλο χώρο
Β. Υ.Α.Σ. Διαμεσολάβησης
Το 2022 οι εταίροι της «Διάλογος» ανέλαβαν 248 Υποχρεωτικές Αρχικές Συνεδρίες (Υ.Α.Σ.) Διαμεσολάβησης. Από αυτές οι 216 ανατέθηκαν συναινετικά ενώ οι 32, κατόπιν αιτήματος στην Κ.Ε.Δ.
οι 110 αφορούσαν διαφορές οικογενειακού ή κληρονομικού δικαίου
και
οι 138 αφορούσαν διαφορές εμπορικού ή αστικού δικαίου
οι 111 έλαβαν χώρα με τηλεδιάσκεψη
ενώ
οι 137 έλαβαν χώρα με φυσική παρουσία
Από τις 216 περιπτώσεις, στις οποίες οι εταίροι της «Διάλογος» επιλέχθηκαν συναινετικά από τα μέρη, οι 48 υπήχθησαν σε διαμεσολάβηση (19,35 %).
Ενώ από τις 32 στις οποίες οι εταίροι διορίστηκαν από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης (Κ.Ε.Δ.), καμία δεν υπήχθη σε διαμεσολάβηση.
Μετά από αυτά, θεωρούμε ότι το ερώτημα έχει απαντηθεί και προτείνουμε ένα νέο: “τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από τα πιο πάνω στοιχεία;” … επ’αυτού … θα επανέλθουμε με νέα ανάρτηση.
